COPD is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem: chronische aandoeningen aan de luchtwegen die het ademhalen bemoeilijken (luchtwegobstructie). Chronisch hoesten, overmatige aanmaak van slijm in de longen en chronische kortademigheid zijn kenmerkende klachten voor de ziekte. Op deze pagina verzamelen we informatie over de aandoening, richtlijnen en verwijzing.
COPD kent een progressief verloop waarbij de longen steeds meer beschadigd raken en de kortademigheid toeneemt. De ernst van COPD wordt bepaald aan de hand van de combinatie van:
- Klachten en beperkingen (CCQ/MRC)
- Frequentie van longaanvallen (exacerbaties), FEV1
- Voedingstoestand (BMI)
- Door de mate van luchtwegobstructie (FEV).
De ernst van de ziektelast wordt uitgedrukt in twee niveaus: lichte en verhoogde ziektelast. De (totale) ziektelast is verhoogd als ≥ 1 van de 4 subdomeinen afwijkt.
Longaanval (exacerbatie)
Een longaanval is een verslechtering van de conditie van de patiënt binnen 1 of enkele dagen, gekenmerkt door een toename van dyspneu en/of hoesten die hoger is dan de normale dagvariabiliteit.
Zorgprogramma COPD
In de regio West-Friesland heeft de huisarts de centrale rol bij de opsporing en adequate behandeling van cardiovasculaire risicofactoren en ziekten. Huisarts, praktijkondersteuner Somatiek (POH-S) en praktijkassistente coördineren en leveren zorg aan een grote groep patiënten met COPD. Essentieel is hierbij de samenwerking en afstemming met andere zorgprofessionals, zoals (ketenzorg)diëtisten en specialisten vanuit de tweede lijn.
Consultatie en verwijzing
Consultatie kaderhuisarts COPD
Wanneer huisartsenpraktijken specifieke, specialistische, niet spoedeisende vragen hebben met betrekking tot de diagnostisering, behandeling en/of doorverwijzing van een chronische patiënt, dan kunnen zij advies vragen aan de kaderhuisarts COPD. Alle consultatievragen worden beantwoord met een behandel- of verwijsadvies aan de huisarts.
Hoe dient u een consultatie in?
- Patiëntgerelateerde consulten gaan via het KIS (lees hier hoe je een verwijzing in het KIS kunt aanmaken)
- Algemene vragen: 0229 – 259 373 of cenxgvwxpbafhyrag@xrgrambetjs.ay
Consultatie kaderhuisarts COPD
De kaderhuisarts COPD adviseert over het longformularium COPD en is te consulteren bij vragen (bijvoorbeeld discrepantie klachten en spirometrie). De huisarts behandelt en beantwoordt samen met de praktijkconsulent de binnengekomen consulten binnen 1-2 weken.
Kaderhuisarts COPD: Fida Neek
Diëtist
Verwijs een patiënt via het KIS naar een gecontracteerde diëtist vanaf zorgprofiel 3. Bijvoorbeeld bij een te laag gewicht, overgewicht, ongewenst gewichtsverlies of te lage spiermassa. Er is geen eigen risico en eigen maximum per patiënt op het moment dat er sprake is van medisch noodzakelijke zorg. Voor diëtetiek buiten het zorgprogramma kan maximaal 3 uur gedeclareerd worden. Een vergoeding vanuit de aanvullende verzekering mogelijk (als van toepassing).
Fysiotherapeut
Soms kan begeleiding door een fysiotherapeut nodig zijn voor het aanleren van ademhalingsoefeningen of deelname aan een beweegprogramma. De behandeling door de fysiotherapeut wordt niet vergoed vanuit de ketenzorg.
Documenten en links
Spirometrie
- Diagnostische spirometrie
- Folder COPD; overzicht medicatiestop spirometrie onderzoek
- Productoverzicht spirometrie
- Soorten spirometers
- Uit de roulatie op termijn: SpiroPerfect van Welch Allyn en spiro USB-spirometer van Vyaire (voorheen Carefusion)
Documenten t.b.v. spreekuur
Stoppen ICS
NHG
Formularium COPD
NB: In 2021 is een aantal patenten van COPD geneesmiddelen verlopen. Voor astma en COPD gaat het daarbij om de Seretide® Diskus, Symbicort® Turbuhaler en Spiriva® Handihaler, bedoeld voor nieuwe patiënten en vanaf 18 jaar.
Behandelrichtlijnen, Formularium en RTA’s
Behandelrichtlijn
Formularium
Regionale transmurale afspraken
Met de longartsen van het Dijklander ziekenhuis zijn afspraken gemaakt over het verwijzen naar de tweede lijn. Het gaat dan om patiënten waarbij longzorg (tijdelijk) wordt overgenomen door tweedelijn of longarts.
De uitgangspunten zijn:
- In de eerste lijn als het kan, in de tweede lijn als het nodig is.
- Er zijn afspraken over het hoofdbehandelaarschap. Bij gedeelde zorg is duidelijk wie aanspreekpunt is.
- Verwijsbrief huisarts/longarts is aanwezig.
- In de diagnostische fase is de longarts primair aanspreekpunt.
- De longarts stuurt een brief na vaststellen diagnose of behandelplan, bij terugverwijzing of anders minimaal jaarlijks.
- Bij patiënten die onder controle van de longarts zijn, maar zich met klachten melden bij de huisarts, beoordeelt en behandelt de huisarts de patiënt. Afhankelijk van de voorgeschiedenis, de ernst van de exacerbatie of bij twijfel overlegt de huisarts met de behandelend (of dienstdoende) longarts.
- Bij patiënten die onder controle van de huisarts zijn, maar zich met klachten melden bij de longarts, beoordeelt de longarts de patiënt en verwijst bij stabiele situatie terug naar de huisarts.
Documenten
Contactpersoon
